موزه صندوق الماس روسیه

موزه صندوق الماس در سال ۱۹۶۷ در منطقه کرملین مسکو افتتاح شد. گنجینه‌های صندوق الماس روسیه مجموعه‌ای از قطعات منحصر به فرد از فلزات گران‌بها، سنگ‌های قیمتی با ارزش تاریخی و هنری و همچنین مجموعه‌ای از جواهرات بی‌نظیر و اقلام ساخته شده از فلزات و سنگ‌های ارزشمند را شامل می‌شود. این صندوق بدون شک یکی از شاخص‌ترین و بزرگترین مجموعه‌های جهان است و در ابتدا، زیرمجموعه‌ای از خزانه سلطنتی روسیه بود که به دستور پتر اول در سال 1719 تأسیس شد. در حال حاضر این مجموعه نفیس در زرادخانه کرملین در روسیه نگهداری و به نمایش گذاشته می‌شود. صندوق الماس معروف‌ترین بخش خزانه صندوق دولتی است. بدون هیچ تردیدی، یکی از جاذبه‌های دیدنی روسیه، موزه صندوق الماس است. اگر به تاریخ و موزه‌گردی علاقمند هستید یا قصد مسافرت به روسیه و بازدید از موزه صندوق الماس را دارید، حتما در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

تاریخچه موزه صندوق الماس

صندوق الماس مجموعه‌ای بی‌‌نظیر و منحصر به فردی است که ارتباط تنگاتنگی با تاریخ روسیه دارد و مسیری طولانی را برای رسیدن به جایگاه امروزش طی کرده است. این صندوق شامل شاهکارهای هنر جواهرات قرن 18 ام تا ۲۰ ام، سنگ‌های قیمتی کمیاب، نشان‌های رسمی، قطعات طلا و پلاتین با ارزش تاریخی، هنری و مادی است و یکی از معدود خزانه‌های جهان است که جواهرات تاج را نگهداری می‌کند. شما می‌توانید در تور روسیه از این موزه جذاب دیدن کنید.

دوران تزارها

• نیمه اول قرن ۱۸ ام میلادی

تشکیل رسمی مجموعه در نیمه اول قرن 18 آغاز شد، زمانی که پتر کبیر تصمیم به ایجاد یک انبار دولتی از اشیاء قیمتی سلطنتی گرفت. در سال 1719 یک سازمان ویژه به نام "Kamer Сollegium"  تاسیس شد و منشوری برای نحوه فعالیت آنها تعیین شد. در این منشور به طور دقیق تمام موجودی‌های فعلی و رویه‌های مشخص برای ذخیره آنها  ثبت و مشخص شده بود. این منشور و کارکنان مسئول جواهرات سلطنتی با هر پادشاه جدید تغییر می‌کردند.

پس از فرمان پتر کبیر در سال ۱۷۱۹ برای ایجاد این صندوق، اتاق ویژه‌ای برای نگهداری « اموال ارزشمند دولت» در نظر گرفته شد. بعداً نام اتاق الماس را برای این مکان انتخاب کردند و نشان‌های دولتی و جواهرات تشریفاتی را که اعضای خانواده سلطنتی در مناسبت‌های خاص استفاده می‌کردند، در آنجا نگهداری می‌شد. همه تزارهای بعد از پتر هم سهم خود را به این اتاق اضافه کردند. در زمان حکومت خاندان رومانوف، جواهرات زیادی به این خزانه اضافه شد. در این دوره انواع اقلام و جواهرات مختلف با استفاده از سنگ‌های قیمتی ساخته شد.

دربار روسیه به ویژه در زمان سلطنت الیزابت و کاترین دوم از شکوه و جلال خاصی برخوردار بود و یکی از چشمگیرترین دربارهای سلطنتی در اروپا محسوب می‌شد. در دوره آنها، بهترین جواهرسازان برای کار در دربار دعوت شدند. آنها آثاری از جواهرات زیبا را خلق کردند که در حال حاضر در موزه صندوق الماس به نمایش گذاشته شده است. کاترین کبیر علاقه خاصی به سنگ‌های گران قیمت داشت و حتی نام اسب خود را "الماس" گذاشته بود. او بیش از هر پادشاه دیگری به صندوق الماس جواهرات اهدا کرده است.

• نیمه دوم قرن ۱۸ام، قرن ۱۹ام میلادی

جواهرات تاج در یک مکان ویژه محافظت شده به نام اتاق های اعلیحضرت یا اتاق الماس در کاخ زمستانی نگهداری می‌شدند. در سال 1764 در زمان سلطنت کاترین دوم، اتاق خواب جلویی ملکه برای قرار دادن صندوق الماس دوباره طراحی شد. مورخان این اتاق را به عنوان غنی ترین اتاق و انباشته از گنج توصیف کردند.

در بررسی که الکساندر فرسمن در سال 1922  انجام داد، او مشخص کرد که 85 درصد از کل جواهرات نمایش داده شده در اتاق الماس مربوط به سال‌های 1719 تا 1855، و دوران امپراطوری پتر اول تا نیکلای اول است و تنها 15 درصد از آنها به سه تزار آخر منتسب است.

• نیمه اول قرن ۲۰ ام

در آغاز جنگ جهانی اول، با نزدیک شدن جبهه جنگ به سن پترزبورگ، جواهرات سلطنتی، کتاب شجره‌نامه سلطنتی و وصیت نامه‌های خانواده به کرملین مسکو انتقال پیدا کردند و در تالار تاج اسلحه‌خانه قرار داده شدند. تخلیه با عجله انجام شد اما اشیاء قیمتی با دقت باورنکردنی جابه‌جا و ذخیره شدند. در میان تمام این اشیای ارزشمند، کتابی وجود داشت که تمام موجودی گنجینه و ارزش آنها را ذکر می‌کرد. این سند منبعی برای مطالعه بیشتر مجموعه و شرح آن بوده است.

• حکومت شوروی

نیمه اول و دوم قرن ۲۰ ام

درباره حفظ، فروش و غارت گنجینه‌های امپراتوری پس از انقلاب روسیه در سال 1917 بحث‌هایی وجود دارد. مجموعه جواهرت امپراتوری در طول جنگ جهانی اول از سن پترزبورگ به مسکو منتقل شد. صندوق الماس شوروی به طور رسمی در سال 1922 تأسیس شد.

این گنجینه اولین بار در نوامبر 1967 در معرض دید عموم قرار گرفت. ابتدا یک نمایشگاه کوتاه مدت و موقتی بود، اما در سال 1968 به نمایشگاه دائمی تبدیل شد. در اواخر دوره شوروی، ارزش مجموعه صندوق الماس 7 میلیارد دلار برآورد شد.

دهه ۱۹۵۰ صفحه جدیدی در توسعه منابع کشور روسیه گشود. در سال ۱۹۵۴، لودمیلا پوپوگاوا، زمین شناس اهل لنینگراد، اولین لوله کیمبرلیت الماس "Zarnitsa" را کشف کرد. در سال ۱۹۵۵ ، یکی از بزرگترین ذخایر الماس در یاقوستان کشف شد. به این ترتیب، صندوق با اضافه شدن تعداد جدیدی از الماس‌های بزرگ و آثار جواهرسازان مدرن غنی‌تر شد. صندوق الماس همچنین مجموعه ای منحصر به فرد از قطعات طلا و پلاتین از جمله مجموعه سنگ‌های قیمتی معروف کاترین دوم را نگهداری می‌کند.

نمایشگاه موقت صندوق الماس در 2 نوامبر ۱۹۶۷ به مناسبت پنجاهمین سالگرد اتحاد جماهیر شوروی در محل اتاق اسلحه خانه افتتاح شد. به همین مناسبت تصمیم گرفته شد که نمایشگاه را به مهمانانی که برای شرکت در جشن‌ها به مسکو آمده بودند نشان دهند. قرار بر این بود که این نمایشگاه‌ منحصربه‌فرد به مدت یک سال در معرض دید عموم قرار بگیرد و سپس اشیای نفیس آن برای نگهداری بازگردانده شوند. اما این نمایشگاه به یک رویداد بزرگ در حیات فرهنگی کشور روسیه تبدیل شد و به موفقیتی رسید که دولت تصمیم گرفت آن را دائمی کند.

• فدراسیون روسیه

قرن ۲۱ ام

طبق قانون 1998 "در مورد فلزات گران‌بها و سنگ‌های قیمتی"، انحصار استخراج و توزیع سنگ‌های قیمتی برای دولت روسیه محفوظ است. عملیات و اقدامات در ارتباط با صندوق الماس با فرمان 1999 ریاست جمهوری  تنظیم می‌شود. صندوق الماس بخشی از صندوق دولتی بزرگتر سنگ‌های قیمتی است که وزارت دارایی اداره آن را بر عهده دارد و با ارزش‌ترین اقلام را جمع آوری می‌کند، از جمله:  الماس‌های خام بیش از 50 قیراط (10 گرم)، الماس‌های تراش خورده بیش از 20 قیراط (4 گرم)، الماس‌های تراش خورده با کیفیت استثنایی بیش از 6 قیراط (1.2 گرم)، تمام زمردهای خام، یاقوت سرخ، یاقوت کبود بیش از 30 قیراط (6 گرم) خام یا 20 قیراط (4 گرم) برش خورده و قطعات منحصر به فرد، کهربا، مروارید و جواهرات.

جدیدترین جواهرات موزه صندوق الماس

از دهه ۸۰ میلادی، یک سری الماس و فلزات گران‌بها به این صندوق اضافه شده است که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:

در سال ۱۹۸۰، بزرگترین الماس خام به نام XXVI Congress of CPSU و با وزن 342.57 قیراط (68.514 گرم) به این مجموعه ارزشمند اضافه شد.

در سال ۱۹۸۹، دومین الماس خام بزرگ با وزن 320.65 قیراط (64.130 گرم) را به صندوق اضافه کردند. نام این الماس را الکساندر پوشکین گذاشتند.

در سال ۲۰۰۳، یک قطعه طلا با وزن ۳۳ کیلوگرم به صندوق اضافه شد.

در سال ۲۰۰۶، الماسی به نام  Creator به این مجموعه اضافه شد که سومین الماس بزرگ خام این صندوق با وزن 298.48 قیراط (59.696 گرم) است. این الماس در سال ۲۰۰۴ از معادن یاقوتستان استخراج شده است.

آثار مهم و تاریخی موزه صندوق الماس

در این موزه، هفت گوهر تاریخی و مهم نگهداری می‌شوند:

• الماس شاه
• الماس اورلوف با وزن 189.62 قیراط (37.924 گرم)
• الماس شاه با وزن 88.7 قیراط (17.7 گرم)، که هدیه‌ای از شاه ایران در سال 1829 بوده است.
• الماس Flat portrait با وزن 25 قیراط (5 گرم)
• لعل سرخ تاج امپراتوری روسیه با وزن 398.72 قیراط (79.744 گرم)، که در سال ۱۶۷۶ از چین خریداری شده است.
• یاقوت کبود با وزن260.37 قیراط (52.074 گرم)
• زمرد کلمبیایی با وزن  136.25 قیراط (27.250 گرم)
• زبرجد سبز زیتونی با وزن 192.6 قیراط (38.52 گرم)

همچنین تاج امپراطوری روسیه که برای کاترین دوم در سال ۱۷۶۲ ساخته شده است، جواهر بوته نرگس (The Daffodil Bouquet) و جواهر چشمه آبی (The Blue Fountain) و قطعات فلزی ارزشمندی مثل  مثلث بزرگ، طلا، (The Great Triangle) با وزن ۳۶.۲ کیلوگرم که در سال ۱۸۴۲ در میاس استخراج شده است. طلای ۹.۲۸ کیلوگرم به نام شتر و قطعه طلای ۲۰.۲۵ گرم به نام مفیستو که در سال ۱۹۴۴ در کولیما استخراج شده است از دیگر اقلام مهم موزه صندوق الماس هستند.

شرایط بازدید از موزه صندوق الماس

صندوق الماس در ساختمان زرادخانه کرملین در شهر مسکو به نمایش گذاشته شده است. به دلیل فضای محدود داخل صندوق، بازدید از این مجموعه تنها از طریق تورهایی با مدت زمان ثابت امکان‌پذیر است. تورهای روسی به صورت روزانه و در فواصل زمانی بیست دقیقه‌ای برگزار می شود. بازدیدکنندگان خارجی می‌توانند یک راهنمای صوتی به زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، اسپانیایی، ایتالیایی، چینی یا ژاپنی دریافت کنند. کودکان کمتر از ۶ سال هم اجازه بازدید از موزه را ندارند.

جالب است که بدانید در اطراف این موزه، نقاط دیدنی جذاب مسکو مثل میدان سرخ و کاخ کرملین هم قرار دارد که می‌توانید از همه آنها در تور مسکو بازدید کنید.

تا به اینجا درباره موزه صندوق الماس روسیه صحبت کردیم و با آن آشنا شدیم. جالب است بدانید که در کشور ما هم موزه‌های مشابهی وجود دارند که در ادامه دو مورد از معتبرترین آنها را معرفی می‌کنیم: موزه دریای نور و موزه جواهرات ملی.

موزه جواهرات ملی ایران

محل این موزه در خزانه بانک مرکزی ایران در تهران و خیابان فردوسی است. در این موزه جواهرات ارزشمندی از دوره صفویه به بعد نگهداری می‌شود که از معروف‌ترین اشیا موزه جواهرات ملی می‌توان به الماس نور، تخت طاووس قاجاری و تاج پادشاهی پهلوی اشاره کرد. بازدید از این مجموعه نفیس تجربه بسیار جذابی است. البته کودکان کمتر  از ۱۲ سال اجازه بازدید از این موزه را ندارند.

موزه سنگ و گوهر دریای نور شیراز

موزه دریای نور شیراز در قلب یکی از معروف‌ترین باغ‌های شیراز و ایران، یعنی باغ ارم قرار دارد. همانطور که از نام این موزه مشخص است، این مکان به نگهداری و نمایش سنگ و گوهر‌های قیمتی اختصاص داده شده است که از معادن مختلف ایران بدست آمده است و تعدادی از آنها بسیار کمیاب و ارزشمند هستند.

حرف آخر

امیدواریم که مطالعه این مقاله برایتان جذاب بوده باشد و به تمام سوالات شما درباره موزه صندوق الماس پاسخ داده باشد. شما می توانید از طریق آژانس هواپیمایی آریاک سفر تورهای روسیه را با قیمت مناسب تهیه کنید.